در ذهن ما کرمان بیش از هر چیز به کویر و گرمایش شناخته شده است؛ به آفتاب تند شهداد و کلوت‌هایش و البته بم که روزگاری شهره عالم بود و بزرگ‌ترین بنای خشتی عالم بر تارک آن می‌درخشید، اما دست طبیعت است دیگر گاهی اوقات می‌بخشد مثل بهار که نرم نرم می‌بارد و گاهی نیز تندرش صاعقه‌وار در هم می‌کوبد و ویران می‌کند چه می‌توان گفت جز این‌که به قول مولای روم: 

 عاشقم بر لطف و بر قهرش بجد

 بوالعجب من عاشق این هر دو ضد!

 و امروز هر چند که بم دیگر آن بم سال‌ها پیش نیست و خشت‌های زیبای آن فرو ریخته‌اند، اما در این شماره با ما همراه باشید تا با هم به ارگی دیگر سفر کنیم که شاید بتوان آن را برادر ارگ بم خواند و باز هم به کرمان برویم، این بار بم نه، ولی شهری در همان نزدیکی‌ها؛ راین، سرزمینی متفاوت بر کوهستانی که از بلندای آن می‌توان کویر را نظاره نشست!

 با ما همراه شوید!

 راین منطقه‌ای در 100کیلومتری جنوب شهر کرمان است؛ یکی از مزیت‌های منحصر به فرد این شهر قرار گرفتن بر دامنه کوه هزار است. همین امر راین را به یک منطقه ییلاقی تبدیل کرده است، با تابستان‌های خنک و زمستان‌های به نسبت سرد که در کنار آن، جذابیت‌های کویر را نیز در پیرامونش دارد. به عبارت بهتر، هم ستاره‌های شب کویر را دارد و هم باغ‌های دلنواز و همچنین درختان کهنسال که یکی از جذابیت‌های بدیع این شهر به شمار می‌رود. 

 وزیری مولف کتاب جغرافیای کرمان، راین را چنین توصیف کرده است: باغستانی فصیح، مرغزاری بدیع که آبش با سلسبیل، برادر و هوایش با فردوس برابر است و در خوبی آب و هوا همچون جنت الماءواست و در صفا و فضا بی‌مثل و بی‌همتا!

 آبشار و درختان کهنسال

 کوه هزار مرتفع‌ترین قله جنوب ایران و با 4501متر ارتفاع ، چهارمین کوه بلند کشور است. این کوه را به این جهت هزار گفته‌اند که عقیده دارند هزار نوع گیاه در آن می‌روید؛ همچنین به سبب کوهستانی بودن منطقه، بارندگی‌های مناسبی نیز دارد و رودخانه هلیل‌رود از این کوه سرچشمه می‌گیرد. به همین سبب روستاها و شهرهای پیرامون این کوه، صفای خاص خود را دارند و راین نیز از این اصل مستثنی نیست. اگر بخواهیم 2نماد بسیار مهم از جاذبه‌های طبیعی این شهر را نام ببریم‌ اشاره به درختان کهنسال و همچنین آبشار راین کفایت می‌کند. 

 در کنار مسجد جامع این شهر، چنارهای بسیار بزرگی با قدمت بیش از هزار سال وجود دارد. همچنین سرو 400 ساله راین در خیابان طالقانی این شهر در مقابل حرم امامزاده زید نیز از دیگر درختان کهنسال راین است که می‌تواند موردتوجه گردشگران قرار بگیرد. 

 آبشار راین از دیگر جاذبه‌های خاص این شهر است و همه ساله بویژه در فصل بهار و تابستان مورد توجه خانواده‌ها و مسافران قرار می‌گیرد؛ این آبشار در دل کوه علاوه بر آب و هوای متبوع، نمای بسیار زیبایی نیز به دشت‌ها و مناطق پایین دست دارد که شاید در دل کویر کمتر بتوان نظیری برای آن یافت. 

 ارگ راین، افتخار راین

 تا دیر زمانی نه چندان دور، ارگ بم به عنوان بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان همه ساله هزاران بازدیدکننده را به سمت خود می‌کشاند، اما حالا که دست طبیعت آن را فرو ریخته، نگاه‌ها بیش از هر زمانی به سمت راین بازگشته است. 

 بیراهه نیست اگر بگوییم، مهم‌ترین جاذبه بویژه جاذبه تاریخی راین، ارگ آن است. ارگ راین با مساحتی بیش از 22000 مترمربع دومین بنای خشتی بزرگ جهان بوده است؛ نخست ارگ بم بوده و پس از آن، ارگ راین که هم‌اکنون می‌توان گفت که در ردیف اولین قرار گرفته است. 

 ارگ راین بر بلندای یک تپه در منطقه جنوب شرقی شهر قرار دارد و بسیار شبیه به ارگ بم است. نقشه این ارگ تقریبا مربع شکل است و چندین برج اطراف آن را احاطه کرده است. همچنین دور تا دور ارگ را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از 10 متر است. تنها راه ورود به ارگ از منطقه شرق آن است که یک در بزرگ پیونددهنده فضای بیرونی با داخل است. 

 درون ارگ راین از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است؛ از جمله می‌توان به بازار، اصطبل زمستانی، اصطبل تابستانی، زورخانه و خانه‌های محله اعیان‌نشین اشاره کرد. ساختار این ارگ نشان می‌دهد که از 2 بخش اعیان‌نشین و عام‌نشین تشکیل می‌شده است. 

 بنا به اعلام مقامات استانی، هم‌اکنون این ارگ در فهرست آثار یونسکو ثبت نشده است، اما دست‌اندرکاران این استان درصدد ثبت آن در سازمان یونسکو هستند که در صورت تحقق این هدف، طبیعی است که نگاه‌های زیادی بیش از گذشته به این ارگ معطوف خواهد شد. 

 صنایع‌دستی و سوغات راین

 راین از دیرباز شهر صنعت و داد و ستد بوده؛ از جمله صنایعی که از گذشته‌های دور در این شهر وجود داشته است، صنعت چاقوسازی و شمشیرسازی و بعدها ساخت اسلحه‌ بوده است. هنوز نیز ساخت چاقو در این شهر رواج دارد و به عنوان یکی از صنایع‌دستی مورد توجه مسافران قرار می‌گیرد. 

 علاوه بر این، پسته راین نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، راینی‌ها معتقدند پسته‌ای که در باغ‌های اطراف راین کشت می‌شود، سبزترین و لذیذترین پسته استان کرمان است و در نتیجه می‌توان گفت، پسته راین لذیذترین پسته ایران است و در یک نتیجه‌گیری بزرگ‌تر می‌توان افتخار کرد که پسته راین، لذیذترین پسته دنیاست؛ پس باید آن را تجربه کرد!

 مریم چهاربالش (روزنامه جام جم)